woensdag 18 december 2013

Waarom ik uit Harderwijk vertrok

In de loop van 1969 was ik ervan overtuigd geraakt dat de autobranche niet datgene was waarin ik mijn verdere werkzame bestaan wilde slijten. Nog steeds was er dat niet aflatende gevoel, dat ik iets wilde gaan doen in het wereldje van de luchtvaart.

Vanwege de groei door het opkomend toerisme zocht de KLM veel personeel
De Telegraaf 04-01-1968
In de herfst van dat jaar las ik in de krant dat Martinair voor haar vrachtafdeling laadmeesters zocht. Die werden toegevoegd aan de bemanning en moesten, zowel op Schiphol als op de buitenstations zorgen voor een juiste belading van het vliegtuig. Er kwam veel rekenwerk aan te pas maar dat was voor mij geen probleem want rekenen heb ik altijd goed gekund. Ik trok de stoute schoenen aan en schreef een brief. Enige tijd later kreeg ik als antwoord, dat ik niet aan het functieprofiel voldeed en dus niet in aanmerking kwam. Dat was een domper en ik hernam mij in eerste instantie en zette mijn werkzaamheden voor de Gelderse Auto Service voort, evenals mijn politieke activiteiten.

Een oudere neef van mij, Hans Offerman, bekleedde in die tijd een leidinggevende commerciële functie bij de Nederlandse vestiging van de KLM. Begin 1970 besloot ik hem te bellen, ondanks het feit dat we slechts sporadisch contact hadden. Ik had op dat moment geen idee of de KLM vacatures had, en zo ja welke.
"Ik zal eens kijken of ik iets voor je kan doen", zei Hans en enkele dagen later belde hij terug.
"Bel Herman van der Kolk van de afdeling personeelszaken maar eens op en noem mijn naam maar, ik zal je zijn doorkiesnummer geven", zo luidde de mededeling.
Mijn hart maakte een sprongetje en de volgende dag belde ik de heer Van der Kolk.
"We hebben momenteel vacatures bij de passagiersafhandeling op Schiphol", kreeg ik van hem te horen. Voorts vertelde hij mij dat dit misschien niet helemaal het soort baan was dat ik ambieerde maar dat het er bij de KLM om ging, dat je bij het bedrijf binnen kwam en dat er daarna in principe op termijn van alles mogelijk was. Ik vroeg hem om mij een sollicitatieformulier op te sturen en dat viel enkele dagen later in de bus.

Wedden op twee paarden

Het was op dat moment nog verre van zeker of ik ook daadwerkelijk bij de KLM in dienst kon treden en of ik dan ook daadwerkelijk mijn ouderlijk huis zou verlaten. Bovendien speelde in diezelfde periode de kwestie van de kandidatenlijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van mei 1970. Het leek mij vooralsnog verstandig om op twee paarden te wedden.
Ik zei dus vooralsnog niets tegen mijn baas bij de GAS en toen ik werd uitgenodigd om op de Harderwijkse VVD-lijst te komen, zei ik daar ja tegen. Maar ik vulde ook mijn sollicitatieformulier in en stuurde dat naar de afdeling werving en selectie van de KLM.
Korte tijd later kreeg ik een uitnodiging voor een gesprek en een psycho-technisch onderzoek dat zou moeten plaatsvinden op respectievelijk Schiphol en bij het onderzoekbureau van Dr.Wittenberg, dat was gevestigd in de Amsterdamse Concertgebouw-buurt.

Links Professor Zbygniew Prlwytzkofsky
Bron: www.heerbommel.info
Op de bewuste dag nam ik een snipperdag op en meldde mij in Amsterdam bij het bureau van Doctor Wittenberg. Het onderzoek was tamelijk uitgebreid en werd afgesloten met een gesprek met de heer Wittenberg zelf. Hij was een ouderwetse psycho-analyticus en van zijn spreekkamer kreeg ik de indruk dat er sinds het begin van de twintigste eeuw slechts stof was afgenomen zonder verder iets te verplaatsen of veranderen. Een borstbeeld van Siegmund Freud en een oude lederen ligbank namen  in deze ruimte een vooraanstaande plek in. Aan het eind van het onderhoud sprak de heer Wittenberg met een vergelijkbaar accent als Professor Zbygniew Prlwytzkofsky (een fictieve wetenschapper van Duitse of Poolse komaf uit de Ollie B.Bommel- strip van Marten Toonder), geheimzinnig:
"Wel mijnheer Offerman, we zullen zien wat er uit de bus komt..." Daarna volgde nog een gesprek met de heer Van der Kolk op Schiphol, die ook al niet het achterste van zijn tong liet zien. Aan het eind van de dag ging ik moe en in grote onzekerheid verkerend naar huis.

Mijn KLM arbeidscontract
Coll. Peter Offerman
De dagen daarna waren buitengewoon spannend maar eind februari kwam het verlossende woord: ik kon op 1 april bij de KLM beginnen als contact-employé bij de afdeling Passage, beter bekend als grondsteward bij de incheckbalies en de vertrekpieren op Schiphol.

Dat was, blijkens het meegestuurde arbeidscontract, geen 1 aprilgrap maar werkelijk waar. Ik ging het "enorme bedrag" verdienen van fl. 680,= per maand (dus in oude guldens).

Ik was in de wolken dat ik eindelijk een baan in luchtvaart had.


Weg uit het ouderlijk nest

Nog voor 1 maart zei ik mijn baan bij de Gelderse Auto Service op en informeerde ik het lokale VVD- bestuur dat ik niet langer op de lijst kon staan. De VVD was daar niet blij mee want ik had al als kandidaat op de, in het 'Schildertje' gepubliceerde, verkiezingslijst gestaan (zie mijn blog Liberaal Harderwijk in de late jaren zestig 20-11-2013)
Gelukkig had ik nog enkele weken vakantie tegoed, dus die kon ik in maart opnemen.

Ik moest namelijk ook nog voor 1 april huisvesting zoeken in de omgeving van Schiphol. Dat behoorde tot de voorwaarden die de KLM stelde. Medewerkers die in wisseldiensten werkten moesten in de nabije omgeving van Schiphol, woonachtig zijn. Bij de papieren die de KLM mij had opgestuurd zat ook informatie over hun interne huisvesting bemiddelingsbureau en daar nam ik meteen contact mee op. Via hen kwam ik aan een kamer bij een weduwe, die woonde in de Charlotte van Montpensierlaan te Amstelveen, waar ik het laatste weekend van maart mijn intrek nam.

En zo gebeurde het dat ik, 23 jaar en ruim een maand na mijn geboorte,  afscheid nam van Harderwijk en vertrok naar het 'wilde' westen....

Dat afscheid bleek overigens maar betrekkelijk te zijn want mijn ouders bleven uiteraard wel in Harderwijk wonen. En, net zoals dat vaak bij studenten het geval is, ging ik de eerste periode van mijn KLM-carrière tijdens mijn vrije dagen meestal naar mijn ouderlijk huis. Daarbij had ik steevast een vuilniszak met vuile was bij me, die dan door mijn moeder werd gewassen en gestreken en die ik schoon weer mee terug nam.

Mijn eerste "wapenfeit" bij de KLM
Coll. Peter Offerman

Mijn eerste dag bij de KLM moest een aantal formaliteiten worden afgehandeld. Zo kreeg ik een voorlopig legitimatiebewijs en informatie over de plek en de duur van de cursus voor mijn nieuwe functie.
Die begon op mijn tweede dag en duurde een kleine vier weken. We begonnen met circa 20 jonge mensen, waarvan, voor zover ik mij herinner, slechts een enkeling voor het einde van de cursus afhaakte. Het waren intensieve weken, waarin hard moest worden geblokt. In de laatste week kregen we onze uniformen en definitieve legitimatiebewijzen.
Met een aantal medecursisten ontstond al snel een hechtere band. Met één van hen, Myrna Geerling, ben ik zelfs vele jaren bevriend gebleven tot haar voortijdige overlijden, begin 2012.
Ik was apetrots toen ik aan het eind van die eerste weken bij de KLM mijn diploma in ontvangst kon nemen.

Mijn eerste legitimatiekaart van de KLM !!
Coll. Peter Offerman
Deze foto stond op de andere kant
Coll. Peter Offerman

Terugblik

Ik ben tussen april 1970 en eind 2008 ontelbare malen terug geweest in Harderwijk, aanvankelijk vaak alleen en vanaf 1979 met mijn levensgezellin.

Rusthuis Bethel, waar mijn oma haar laatste levensfase doorbracht
Mijn moeder heeft in mijn ouderlijk huis gewoond tot aan haar overlijden in 1994 en mijn vader zelfs tot de herfst van 2006. Hij heeft dus in totaal 61 jaar van zijn lange leven in hetzelfde huis gewoond.
Zijn moeder, mijn oma, had tot 1965 ook bij ons thuis gewoond, zoals ik in eerdere blogs reeds heb vermeld. Zij was in de herfst van dat jaar verhuisd naar de verpleegafdeling van Rusthuis Bethel aan het Kerkplein. Dokter Koekoek, die tientallen jaren onze huisarts is geweest, vond het niet langer verantwoord dat oma thuis bleef. Oma is in Bethel in januari 1967, op 93 jarige leeftijd, overleden.

Eind 1999 brak mijn vader, tijdens een bezoek aan ons, zijn heup. Hij werd binnen een uur geopereerd en mede dankzij die snelle actie genas de fractuur snel en goed, zeker voor iemand van 85 want zo oud was hij toen. Hij had vanaf dat moment wel een stok nodig als hulpmiddel bij het lopen en enige tijd later kwam daar ook nog een rollator bij. Maar de eerste jaren na zijn heup operatie wist hij zich toch nog redelijk zelfstandig te redden. Vanaf eind 2004, hij werd in december van dat jaar 90, moest er teneinde zelfstandig te blijven wonen, hulp komen van de thuiszorg.
Die zorg werd verleend door medewerksters van Icare, die ik nog steeds geweldig dankbaar ben voor hun inzet. Als ik lees en hoor hoe er de afgelopen tijd met die mensen is omgegaan wordt ik iedere keer woedend want ik heb zelf gezien hoe ongelooflijk waardevol zij zijn voor onze samenleving. In plaats van ze te ontslaan en ze vervolgens weer aan te nemen voor weinig meer dan het minimum loon verdienen ze wat mij betreft juist een forse salarisverhoging.

De ingang van de WGF kazerne lag vlak voorbij het toegangspaadje naar ons huis dat bijna niemand kon vinden
Bron: Herinner je je Harderwijk 


Sommige thuiszorgwerkers woonden hun hele leven al in Harderwijk maar waren heel verbaasd toen ze voor het eerst bij mijn vader kwamen. Ze wisten niet dat er op de plaats van ons huis in het bos woningen stonden. Ons huis was ook niet te vinden met behulp van navigatiesystemen. Dat kwam omdat het toegangsweggetje indertijd was verplaats naar de Ceintuurbaan, terwijl het adres Leuvenumseweg 1 was gebleven.
Naast de thuiszorg moesten wij ons gedurende de laatste jaren dat hij daar nog woonde, steeds intensiever gaan bezighouden met de mantelzorg voor mijn vader. In de nazomer van 2006 werd, in overleg met zijn huisarts, dokter Runhaar, besloten dat het niet verantwoord was om hem nog langer thuis te laten wonen.
De laatste 7 maanden woonde mijn vader in een verzorgingshuis bij ons in de buurt waar hij eind mei 2007 op 92-jarige leeftijd is overleden.

Veranderingen

Ik heb Harderwijk zien groeien van een oud stadje met ongeveer 8.000 inwoners tot een plaats met ruim 30.000 ingezetenen en de groei is sindsdien verder gegaan. Ik heb de agrarische functie zien verdwijnen en de na-oorlogse wijken zien verrijzen. Boerderijen en woonhuizen maakten plaats voor wegen, zoals de A28 en de Ceintuurbaan. De groene oase vlak rond mijn ouderlijk huis bleef bestaan maar de onmiddellijke omgeving veranderde drastisch. Natuur, akkers, weilanden en stilte veranderden in asfalt, drukte en een continu aanwezig achtergrondgeluid van de veel drukkere wegen en in het bijzonder de snelweg.

Hoogwaardigheidsbekleders lopen over de A28 tijdens de openingsceremonie van het 1e deel van deze weg dat liep van Zwolle naar Harderwijk. Vierde van links is drs. H.A. Korthals, minister van Verkeer en Waterstaat die de weg opende. Links van hem is waarschijnlijk de heer Bruil (van het gelijknamige wegenbedrijf uit Ede); en verder waren o.m. aanwezig: commissaris van de Koningin in Gelderland Mr. H.W. Bloemers; diens Overijsselse collega Ir. J.B.G.M. Ridder van der Schueren
Coll. Peter Offerman

Nachtelijke opname van de Vismarkt
Coll. Peter Offerman
De veranderingen van de oude binnenstad zijn,
anders dan in veel andere plaatsen, verlopen met verhoudingsgewijs veel respect voor het erfgoed. Het meest spectaculaire voorbeeld is, wat mij betreft, de Vismarkt en het gebied daar omheen. In de jaren zestig was dat bepaald niet de beste buurt van de stad met veel verkrotting en vervuiling. Maar de mensen die toen zijn vertrokken zouden hun ogen niet geloven als ze er nu zouden terugkeren.
Ik heb daar tussen 1993 en 2008 gegeten in restaurants, waarvan ik het in 1970 voor onmogelijk zou hebben gehouden dat ze uitgerekend op de Vismarkt zouden worden gevestigd.

Olivio was het eerste Harderwijkse restaurant met een Michelinster
Bron: www.missethoreca.nl
Die culinaire ontdekkingsreis op een van de mooiste pleintjes van ons land begon met een bezoek aan Olivio. Voor zover mij bekend was dat het eerste Harderwijkse restaurant met een Michelinster. Nu zit in hetzelfde pand Basiliek, dat ook al een ster heeft. En daarmee is het feest nog niet voorbij want ook aan 't Nonnetje, eveneens bekroond met een ster, bewaren we uitstekende herinneringen. En, niet te vergeten Ratatouille, dat ook zeer verdienstelijke gerechten serveert.

Even terug in Harderwijk in 2008:
op het terras van Monopole aan de Boulevard
Coll. Peter Offerman

Afscheid en begin

Mijn herinneringen aan Harderwijk zal ik altijd blijven koesteren; het is per slot van rekening mijn geboorteplaats en ik ben er volwassen geworden. Maar aan mijn serie blogs over die herinneringen aan Harderwijk komt nu een eind.

Ik heb echter plannen voor een nieuwe serie blogs in 2014, onder de voorlopige titel "Herinneringen aan de KLM" die een langere periode bestrijken want ik heb ruim 33 jaar bij onze belangrijkste nationale luchtvaartmaatschappij gewerkt. Of die nieuwe serie wekelijks zal gaan verschijnen weet ik nog niet zeker want iedere week een nieuwe blog maken vereist de nodige discipline en is best arbeidsintensief.

Mijn lezers dank ik voor hun aandacht en hun reacties. 

Mijn nieuwe blog heet Leven van de Lucht.
Als je op de hoogte wilt blijven van nieuwe blogverhalen wordt dan volger van mijn Facebookpagina Leven van de Lucht.

3 opmerkingen:

  1. Albert Panhuyzen23 oktober 2014 om 23:05

    Onvoorstelbaar wat ben jij veranderd Peter Offerman. Zou het aan al die biertjes liggen die je tot je genomen hebt. Vast wel! *WINK, BIG SMILE*

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Albert,
      Als je "mijn facebook-portret" van de kat met de vliegerskap bedoelt, kun je inderdaad wel spreken van een ware metamorfose. En als je het over mijn bierconsumptie hebt, daar spuug ik nog steeds niet in maar mijn echtgenote vind dat mijn verandering in de loop der jaren zich beter laat vergelijken met het rijpingsproces van een goede wijn.
      Groetjes, Peter.

      Verwijderen
  2. Peter,

    Ik ben van ongeveer de zelfde jaargang (1949) eindexamen Christelijk Lyceum/Chr. College Nassau-Veluwe HBS 1967 en kwam een paar jaar na jou ook op Schiphol terecht: op het kantoor vrachtafhandeling Aero Gronddienst.

    Dirk Septer

    BeantwoordenVerwijderen